-
Polish to Polish: Read to Learn (Kochanowski)
Jan Kochanowski urodził się w 1530, a zmarł w 1584 roku. Jest najbardziej znanym polskim poetą epoki renesansu. Bywa nazywany „ojcem poezji polskiej”, co jest dużym uproszczeniem, ponieważ polska poezja istniała już w czasach średniowiecza. Na pewno jednak był świetnym twórcą, jednym z najlepszych polskich poetów.Jan Kochanowski znany jest chyba najbardziej ze swoich Trenów, Pieśni i Fraszek.Treny Kochanowskiego to utwory opłakujące jego córeczkę, Urszulę, która zmarła jako dziecko.Pieśni to tom utworów nawiązujących do Carmina Horacego.Fraszki to zbiór krótkich wierszowanych utworów, zwykle żartobliwych i ironicznych o celnej puencie. Kochanowski pisał też jednak fraszki na poważne, filozoficzne tematy takie jak śmierć czy sens ludzkiego życia.Jedną z bardziej znanych fraszek Kochanowskiego jest fraszka:…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Chopin)
Fryderyk Franciszek Chopin jest jednym z najbardziej znanych Polaków na świecie. Urodził się w 1810 roku w Żelazowej Woli, a zmarł w 1849 roku w Paryżu. Był synem spolonializowanego Francuza i zwykle posługiwał się francuską wersją nazwiska „Chopin”, jednak czasami używał też polskiego zapisu tego nazwiska „Szopen” i w Polsce nadal czasami używa się tej potocznej formy nazwiska. Jego przyjaciółka George Sand mówiła o Chopinie, że był jeszcze bardziej polski niż sama Polska. Chopin przyjaźnił się z wielkimi polskimi poetami okresu, między innymi z Norwidem. Niezwykle przeżywał też wydarzenia polityczne w Polsce, które były wtedy dość smutne. Bardzo przeżył tragedię Powstania Listopadowego i uważa się czasem, że to po tym…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Rej)
Mikołaj Rej – urodził się w 1505, a zmarł w 1569 roku. Tradycyjnie (choć niezgodnie z prawdą) jest uznawany za ojca literatury polskiej i za pierwszego twórcę w tym języku. Najbardziej znany cytat z jego twórczości brzmi:Polacy nie gęsi, iż swój język mają.Cytat ten według tradycji ma świadczyć o tym, że Rej chciał pisać po polsku i pokazać, że jest to język literacki. Tak naprawdę jednak język polski był już wcześniej wykorzystywany jako język literacki, a pierwsza książka wydrukowana w języku polskim nie była autorstwa Reja, tylko Biernata z Lublina. Był to modlitewnik pod tytułem Raj duszny wydrukowany w 1513 roku w Krakowie.Rej był twórcą renesansowym, głosił potrzebę edukacji połączonej…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Pan Tadeusz)
„Pan Tadeusz” jest jedną z najbardziej znanych w Polsce książek. Ta epopeja narodowa została napisana przez Adama Mickiewicza w XIX wieku w Paryżu. Opowiada o wydarzeniach we dworku szlacheckim tuż przed wkroczeniem do Rosji wojsk Napoleona. Odmalowuje polską wieś, dawne zwyczaje szlachty, ich problemy i perypetie. Nie brakuje tu wątków romansowych, opisów bitew i humoru. Choć wiele napisano w Polsce o „Panu Tadeuszu” wydaje się, że przede wszystkim jest to nostalgiczna podróż w świat dzieciństwa oraz wyraz tęsknoty za ojczyzną. Warto pamiętać, że Polska nie istniała wtedy na mapie politycznej świata, a Mickiewicz przebywał na emigracji.Chyba każdy Polak zna pierwsze wersy tego poematu: Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;Ile…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Spacer po Gdańsku)
Trójmiasto jest duże i można w nim spędzić całe miesiące tylko zwiedzając. Ale jeśli ma się zaledwie kilka godzin, miło jest przejść się po starym mieście. Na przykład zacząć spacer przy Bramie Wyżynnej, która kiedyś prowadziła do miasta (trudno w to dziś uwierzyć, bo teraz to sam środek centrum Gdańska). Zaraz za Bramą jest Katownia, straszne miejsce, w którym torturowano i skazano wielu ludzi. Potem można przejść przez Złotą Bramę na ulicę Długą, czyli główną ulicę gdańskiego starego miasta. Tuż za Bramą, na prawo jest dom Uphagena, który jest na prawdę piękny w środku. Ulica Długa doprowadzi nas aż do fontanny zwanej Neptunem. Tuż obok Neptuna jest Dwór Artusa, gdzie…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Witkacy)
As after the text about Zakopane we were asked who Witkacy was, here it is: Witkacy to pseudonim Stanisława Ignacego Witkiewicza – polskiego malarza, fotografa, pisarza, dramaturga i filozofa. Witkacy urodził się w 1885 roku w Warszawie. Jego ojciec był malarzem i pisarzem i to on zajmował się edukacją syna. Witkacy był tak wszechstronny, że trudno w skrócie opisać, czym się zajmował. Jego teorie dotyczące sztuki, a w szczególności teatru, wpłynęły na teatr Tadeusza Kantora. Jego malarstwo jest nadal fascynujące i przerażające. Jego sztuki, na przykład Szewcy, są wciąż aż zbyt aktualne. Jedną z jego obsesji był ślepy tłum i to, jak łatwo nim manipulować. Był świadkiem rewolucji październikowej w…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Bardzo krótka historia Polski)
Prawdę powiedziawszy, już przed Konstytucją Trzeciego Maja nie było najlepiej. W 1772 roku nastąpił pierwszy rozbiór Polski – Rosja, Prusy i Austria zabrały Polsce część ziem, a Polska była bardzo słaba i nie mogła się bronić. W 1793 roku nastąpił II rozbiór Polski, w którym brały udział Prusy i Rosja. W 1794 roku miała miejsce insurekcja kościuszkowska – Polacy próbowali zaprotestować przeciw inwazji Prus i Rosji, ale ponieśli klęskę, a niecały rok później, w 1795 roku nastąpił III rozbiór Polski. Na ponad sto lat Polska zniknęła z mapy świata. W tym czasie przez osiem lat istniało Księstwo Warszawskie stworzone przez Napoleona, ale poza tym okresem Polska nie istniała jako państwo.…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Bardzo krótka historia Polski)
Bardzo krótka historia Polski Historia Polski – jak historia każdego miejsca na ziemi – jest długa i skomplikowana. Są jednak pewne daty i wydarzenia, o których dobrze jest wiedzieć, choćby dlatego, że zna je każdy Polak.Pierwszą ważną datą w naszej historii jest „chrzest Polski”. W 966 roku Mieszko I przyjął chrzest i po tym wydarzeniu na ziemiach polskich nastąpiła stopniowa chrystianizacja.Pierwszym królem, tj. koronowanym władcą Polski, był syn Mieszka I – Bolesław Chrobry. Ze skomplikowanej historii, która następuje po koronacji Bolesława Chrobrego, przeciętny Polak pamięta tylko jedną datę – 1410. W tym roku miała miejsce jedna z największych bitew w historii średniowiecznej Europy – bitwa pod Grunwaldem między zakonem Krzyżaków…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Zakopane)
Zakopane to miasto w Tatrach, na południu Polski. Jest niewielkie, ale niezwykle popularne wśród Polaków. Czasami bywa nazywane zimową stolicą Polski. Jeżeli ktoś lubi jeździć na nartach, zna Zakopane jak własną kieszeń. Zimą ci, którzy mieszkają blisko, na przykład w Krakowie, jadą do Zakopanego w każdy weekend. Jednak także wiosną, latem i jesienią Zakopane ma swój urok. Przede wszystkim spacery po górach są naprawdę wspaniałe, a widoki piękne. Ale i samo miasteczko jest śliczne i ma bardzo charakterystyczną, góralską architekturę. Amatorzy zakupów mogą zawsze pójść na Krupówki, czyli najbardziej znaną ulicę Zakopanego, a ci, którzy lubią dobre jedzenie, na pewno znajdą tam odpowiednią dla siebie restaurację. Bez względu jednak na…
-
Polish to Polish: Read to Learn (Spacer po Krakowie)
Spacer po Krakowie Kiedy jest ładna pogoda, a nawet kiedy jest zupełnie brzydko, a całe miasto skrywa mgła, miło jest pójść na spacer po uliczkach Krakowa. W taki dzień można na przykład skręcić z Rynku w ulicę Bracką („na Brackiej pada deszcz” – śpiewał Turnau). Z Brackiej można skręcić w prawo w ulicę Gołębią, gdzie jest kilka budynków Uniwersytetu Jagiellońskiego: po lewej polonistyka, po prawej brama do Kolegium Języków Obcych. Jeśli wejdziemy w tę bramę, znajdziemy się w małym ogródku, z którego można wejść do holu Kolegium, a przez hol przejść na ulicę Świętej Anny. To takie sekretne przejście studentów. Na ulicy Świętej Anny jest ładny kościół po prawej stronie,…
